2019(e)ko abenduaren 4(a), asteazkena
2019(e)ko abenduaren 3(a), asteartea
El arte como mayor expresión humana
El arte como mayor expresión humana
Juan José Angulo de la Calle
Según la distinción de Aristóteles, hay tres tipos de conocimiento o actividad mental humana:
1) la puramente teórica o que trata de los primeros principios de la realidad o del entendimiento, y que da normas generales y solamente se da por abstracción, diálogo racional o demostración lógica: episteme (saber objetivo o "científico", lógico más bien: la lógica, la física, la dialéctica filosófica y la matemática);
2) el conocimiento que trata de saber acerca de cómo actuar en función de los casos particulares y, que por tanto, no puede ser saber puramente teórico ni racional-abstacto: la praxis o saber práctico (la ética, la filosofía política y la economía);
y 3) el saber que imita la naturaleza y que la transforma y que no puede ser saber teórico porque no trata de la realidad o sobre lo verdadero, sino lo que podría ser o verosímil y sobre lo concreto no dado, sino que es una alteración artificial para crear algo nuevo: tekné o técnica, dentro de la que se podría distinguir la técnica para crear útiles y la que se usa para crear obras artísticas que, por mímesis, imitan a la naturaleza, sin serlo, por no datar de lo real, sino de lo que podría ser real o lo verosímil.
Dentro de estos saberes, pese a que las cuestiones conceptuales pudieran ser muy humanas, dado que la racionalidad es una de las cualidades más destacadas del ser humano; considero que sus aseveraciones son impersonales y tienen más de descubrimiento que de constructo humano: si no lo hace una persona, lo concluirá otra. Las normas éticas pueden ser pensadas igualmente de una manera o de otra por diversas personas.
La elaboración artística es una e irrepetible, es lo más humano dado que en ella se expresa la individualidad del artista. Una obra de arte es irrepetible: aunque se creen obras similares, la intencionalidad artística que se le da siempre va a ser única (dos autores distintos pueden poner intencionalidad personal diferente a obras parecidas) y que siempre estará enmarcada en una época determinada, en la que los símbolos que pueden ser comunicados pueden ser determinables, pese a que el autor explore y ahonde en nuevas formas de expresión.
Una teoría puede ser concluída por diferentes autores de diferentes lugares en el tiempo, e igualmente el pensamiento acerca de cuestiones prácticas; pero una obra artística siempre será una creación única, en el que el autor da su seña personal y expresa de la mejor manera su humanidad. Por tanto, el arte es el medio en el que se puede desenvolver mejor las excelencias humanas.
-Aristóteles
(2007): Poética.
Buenos Aires: Editorial Gradifco.
-Aristóteles (2019): Metafísica. Librosdot.com.
[Contsulta: 2019ko ekainaren 25ean]. Hemen igota:
2019(e)ko abenduaren 2(a), astelehena
Ortega y Gasset-en filosofia
Ortega y Gasset-en filosofia
Juan José Angulo de la Calle
Perpektibismoa
Inork ez dauka ezagutza osoa, eta geu, mugatua izanda, gure ezagutza ere mugatua izango da. Ez dugu errealitate osoa ezagutzen (ezinezkoa delako) eta, orduan, errealitatearen zati bati begiratzen diogu, batez ere.
Ikuspuntu guztiak partzialak dira, errealitate zehatz bati buruzkoak. Ikuspuntu guztiak batuz gero, egia absolutura sortuko litzateke.
Alabaina, ezagutza hori izango litzateke Jainkoaren ezagutza: izaki batek ezagutza osoa edukitzeko gai izan behar luke errealitatearen zati guztiak ezagutzeko eta horretarako gaitasuna absolutua izan beharko luke.
Subjektu bakoitzak bere ikuspuntua dauka, eta partziala da: ezagutu nahi duen errealitatearen zatia bere interesen arabekoa da. Beraz, ikuspuntu guztiak subjektiboak dira.
Axola zaiguna ezagutu nahi dugu, gure arrazoiak gure kezken ondorioa da. Arrazoi bitala da, emozionala. Pentsatzen dugu gure interesen arabera, axola zaigunari buruz gogoetak egiten ditugu. Gure kezkei buruz pentsatzen dugu, konponbideren bila.
Arrazoia eta bizitza lotuta daude, normalean kezkatzen edo axolatzen zaigunari buruz pentsatzen dugu.
Bestalde, errealitateari buruzko intuizioak (emozionalak direnak) dauzkagu; badago zerbait errealitatean (sentsasioak) zerk lotzen ditugun emozio batzuekin eta horrela berehala harreman ideiak lotzen ditugun.
Bizitza indibiduala da, baina munduan kokatuta; hau da, gure bizitza eraikitzeko eszenatoki daukagu, non gure izaera edo identitatea sortzen dugun. Bizitzea munduan bizitzea da. "Ni naiz neu eta nire baldintzak".
Gure izaera gizartean eraikitzen dugu: gure helburuak, asmoak eta sentimenduak eta kualitateak lantzen ditugu proiektuetan eta proiektu hauek gizartean gauzatzen dira, ekintza eta gauzak egitean.
Teknika eta tresnaren bidez, gure proiektuak gizartean gauzatzen ditugu, natura aldatuz eta mundua eraikiz.
Ideiak kontzeptu objetiboak dira (zientifikoak edo filosofikoak) eta erabiltzen dira errealitatea nolabait ezagutzeko. Kausak eta azalpenak behar ditugu "errealitateari" antzemateko, honetaz pentsatzeko eta bera ezagutzeko.
Ideiak konzienteak dira; baina baita objektiboak eta inpertsonalak ere. Horrela, errealitatea urrun dago guretik (gure bizitza subjektiboa delako).
Sinesmenak inkonzienteak dira, ez dugu hauetaz pentsatu, "nabaritzat" hartuta (aurreiritziak). Hauek barneratuta daude, gure baitan daude (gure bizitza eta emozioekin lotuta): gure bizitzaren zatiak dira.
Sinesmenak bizi ditugu: hauek kolokan badaude, zalantzak sortuz gero, ziurtagabetasuna sentitzen dugu. Horregatik, pentsatu behar dugu: ziurtasunaren bila.
Alabaina, ezagutza hori izango litzateke Jainkoaren ezagutza: izaki batek ezagutza osoa edukitzeko gai izan behar luke errealitatearen zati guztiak ezagutzeko eta horretarako gaitasuna absolutua izan beharko luke.
Subjektu bakoitzak bere ikuspuntua dauka, eta partziala da: ezagutu nahi duen errealitatearen zatia bere interesen arabekoa da. Beraz, ikuspuntu guztiak subjektiboak dira.
Bizi arrazoia
Arrazoia eta bizitza lotuta daude, normalean kezkatzen edo axolatzen zaigunari buruz pentsatzen dugu.
Bestalde, errealitateari buruzko intuizioak (emozionalak direnak) dauzkagu; badago zerbait errealitatean (sentsasioak) zerk lotzen ditugun emozio batzuekin eta horrela berehala harreman ideiak lotzen ditugun.
Bizitza indibiduala da, baina munduan kokatuta; hau da, gure bizitza eraikitzeko eszenatoki daukagu, non gure izaera edo identitatea sortzen dugun. Bizitzea munduan bizitzea da. "Ni naiz neu eta nire baldintzak".
Gure izaera gizartean eraikitzen dugu: gure helburuak, asmoak eta sentimenduak eta kualitateak lantzen ditugu proiektuetan eta proiektu hauek gizartean gauzatzen dira, ekintza eta gauzak egitean.
Teknika eta tresnaren bidez, gure proiektuak gizartean gauzatzen ditugu, natura aldatuz eta mundua eraikiz.
Ideiak eta sinesmenak
Ideiak konzienteak dira; baina baita objektiboak eta inpertsonalak ere. Horrela, errealitatea urrun dago guretik (gure bizitza subjektiboa delako).
Sinesmenak inkonzienteak dira, ez dugu hauetaz pentsatu, "nabaritzat" hartuta (aurreiritziak). Hauek barneratuta daude, gure baitan daude (gure bizitza eta emozioekin lotuta): gure bizitzaren zatiak dira.
Sinesmenak bizi ditugu: hauek kolokan badaude, zalantzak sortuz gero, ziurtagabetasuna sentitzen dugu. Horregatik, pentsatu behar dugu: ziurtasunaren bila.
Harpidetu honetara:
Mezuak (Atom)